Интервју
Катерина Николовска:
- Најнапред кажете ни која е Катерина и каква е вашата улога во International School of Skopje?
Во QSI International School of Skopje има Центар за специфично учење во кој поддршка добиваат сите ученици кои имаат некаква специфична тешкотија или едноставно им треба поинаков пристап во учењето. Тимот на овој центар се состои од двајца образовни асистенти, училишен психолог и јас како академски терапевт и образовен терапевт. Комплексноста на работата побарува постојано модифицирање и менување на улогите. Така што во еден ден јас сум поддршка на учениците на кои им е потребна мојата помош како академски терапевт за јазик, поддршка на наставниот кадар и поддршка на тимот односно координатор во центарот.
Ова подразбира директна и индивидуална работа со учениците, подготовка на нивните индивидуални образовни програми или изработка на модифициран курикулум и постојана соработка со наставниот кадар, тимот во центарот како и останатите QSI училишта низ светот. Динамиката на работата побарува играње повеќе улоги со цел овозможување услови во кои ќе можат да успеат сите ученици без разлика на тешкотиите или различностите. Многу е убаво да се носат сите овие улоги затоа што секогаш се во служба на развојот и напредокот на учениците а тоа е најголемата вредност и реализација во мојата професија.
2. Што беше за вас пресудно што ве натера да ја работите вашата работа денес?
Пред четири години го запознав мојот прв ученик со дислексија. Во тоа време работев како одделенски наставник во четврто одделение во едно од интернационалните училишта во Скопје. Јас бев спремна за промена, а нему му требаше некој кој ќе го води и ќе му помага во образовниот процес. Се сретнавме во вистинско време и се поврзавме многу лесно. Одлуката да започнам со лична едукација за да му се посветам нему ја донесов многу брзо. Од таа година и со таа промена почна моето растење како професионалец во оваа област. Најголема инспирација и најголем учител во целиот процес ми беше токму тој ученик. Учевме и растевме заедно и секогаш на крај на час си велевме дека сме супер тим. Најголемата лекција надвор од сите формални едукации ми беше токму таа, дека тимската работа и симбиозата меѓу ученикот и учителот носат најдобар и најбрз реултат во лична наобразба и реализација.
3. Кој ви бил досега најголемиот предизвик во вашата работа?
Предизвиците се менуваат постојано и ниту еден досега не се задржал доволно долго за да стане пречка. Секој ден има предизвици, но токму во нивниот континуитет е потенцијалот и жарот за креирање. Создавањето на нешто од темел, односно создавање програма по пристапот на Ортон Гилингам ми е и најголема љубов и најголем предизвик во исто време. Се ова што го работам сега е средство за да се реализира таа програма која ќе биде разбирлива и достапна за сите оние кои сакаат да бидат практичари во оваа област. Процесот е долг и бара многу внимание и посветеност како и флексибилност и отвореност за секое ново сознание и искуство.
4. Кое е искуството да се биде еден терапевт за дислексија во нашата држава?
Бивајќи терапевт за дислексија во нашата држава, но во интернационална средина веројатно е искуство кое носи една поинаква перспектива и лична реалност . Она што постојано и неминовно го забележувам е дефицитот од практичари кои ќе се посветат на работа со деца со дислексија. Постојано ја забележувам и потребата од промени во образовниот систем кои е потребно да бидат вертикални, конкретни и насочени токму кон оваа тешкотија во учењето која е се позабележлива, но некако лебди во некој меѓупростор во системот. Засега, работа со терапевт за дислексија е привилегија на мала група деца, а образованието односно пристапот на кој ќе се одвива образовнот процес не смее да биде привилегија. Би сакала во блиска иднина ова да се промени и учениците од сите училишта да имаат услови да процветаат во нивниот личен развој на начинот на кој ним најмногу им одговора, а не на начинот во кој системот ќе ги вкалапи.
5. Помисливте ли некогаш да се откажете од вашата мисија и цел?
Не, никогаш. Имам премногу љубов за ова што го работам така што никогаш не сум била во ситуација да речам „доста е“. Напротив, гледам само како со секој успех на учениците јас добивам поголем порив и желба да продолжам да ја продлабочувам и пренесувам праксата на оние кои имаат љубов да го работат ова. Гледајќи како им се менува перспективата на овие ученици и знаејќи дека таа перспектива им го разбиструва патот за нивна понатамошна реализација е најголемиот мотив и потсетување дека оваа професија е мојата вистинска патека.
6. Каде ја спроведовте вашата едукација ?
Дипломирав на Катедрата за англиски јазик и книжевност на отсекот за преведувње на Филолошкиот факултет на УКИМ. Веднаш по дипломирањето започнав да работам како наставник по англиски јазик и тогаш сфатив дека таму ми е љубовта за пренесување и размена на знаењето. Продолжив на педагошко – психолошките довалификации на Институтот за педагогија на Филозофски факултет, а потоа почнаа низа сертифицирани обуки и едукации во областа на дислексијата.
Првата обука за пристапот Ортон Гилингам која траеше вкупно три години ја завршив на институтот Fundamental Learning Center, Канзас, САД. Првиот дел од обуката беше пресуден за да одлучам да продолжам да се едуцирам во оваа област. Во последната година од оваа обука со поддршка на здружението за развој на образованието „Корени“ ги завршив двете нивоа на NILD Educational Therapy на Нациналниот институтот за развој во учењето во Будимпешта, Унгарија. Во моментов сум на постдипломски студии на одделот за Специфични тешкотии во учењето на Институтот за специјална едукација и рехбилитација на Филозофскиот факултет. Сите институти и едукации се само алатки за едно поголемо остварување, а тоа е помагање на сите оние на кои им е потребно, вклучувајќи ги и учениците и наставниот кадар не само во училиштето во кое работам туку и надвор од него.
7. Која е вашата порака за учениците со дислексија која би ја упатиле до наставниот кадар во Македонија?
Вие како здружение за дислексија имате еден убав слоган кој гласи „Дислексија-ништо страшно“. 😊 Во таа фраза се крие пораката за прифаќање и нестравување од различноста која овие ученици ја имаат. А зарем сите ние не сме некако различни? Кога ќе погледнам во потенцијалот на различноста се буди љубовта за она што инаку би го нарекла пречка.
Од практичарска гледна точка најважно е препознавање на различноста, идентификација на тешкотијата, но и на јаката страна кај овие ученици. Понатаму многу е важно креирањето на соодветен индивидуален пристап кој е од есенцијално значење за нивниот развој и прогрес. Во фокусот на тој индивидуален пристап секогаш треба да бидат фонолошките вештини, развивање свесност за реченицата и елементите од кои е составена реченицата а понатаму и текстот, развивање претчитачки вештини и користење на сите сетила во овој процес. Мултисензорноста е еден од најважните елементи кој е потребно да се користи во училницата. Ваквиот пристап е едноставен, игрив, разбирлив, топол и близок до сите ученици, не само до оние кои имаат некаква тешкотија. Со мултисензорноста им ја пренесуваме живоста на јазикот и читањето, а со тоа предизвикот со кој се соочуваат не им е така далечен и непознат туку близок и поприфатлив.
8. Што би сакале да им порачате на оние кои се уште се немаат пријавено на Вебинарот “Дислексијата во училницата – стратегии и алатки во пристапот на Ортон Гилингам” и што истите би добиле од вебинарот?
Јас секогаш уживам и навистина се радувам на сите семинари, конференции и различни настани организирани од вашето здружение. Она што секогаш си го понесувам е размената помеѓу сите ние кои сме дел од тие настани. Верувам дека истото ќе биде и на овој вебинар и топло препорачувам активно да присуствуваат сите оние кои сакаат да дознаат малку повеќе за практичарскиот и терапевтскиот аспект во работата со деца со дислексија.
Ќе зборуваме малку за пристапот Ортон Гилингам и како тој може да се примени во училницата, за значајноста на развивање фонолошки вештини, кои се најчести индикации за дислексија и кои се најчестите одбранбени механизми кои учениците ги користат. Учесниците ќе имаат можност и да ѕирнат во практичарскиот свет и да си понесат со себе некоја алатка и стратегија за прилагодување на веќе постоечкиот курикулум, идеи за создавање индивидуален план за учениците како и креирање на потребните акомодации за училницата да биде безбедно место за сите ученици без оглед на тешкотиите и разликите.
Покрај се ова, секогаш многу се добива од дискусиите, размената на идеи, искуства, знаења и приказни. Јас одвај чекам и се надевам ќе се видиме во голем број.